Геофизикийн тухайд:
- Чанарын тайлалт гэдэг нь тухайн районд хийгдсэн геологи, геофизикийн материалыг ашиглан Геофизикийн хайгуулын ажлын үр дүнд гаргаж авсан изодинамийн карт буюу план зураг, гажлын графикийн хэлбэр дүрс, тэмдгийн өөрчлөлт төлөв шинжийг ашиглан гажил үүсгэж байгаа геологийн биетийн хэлбэр хэмжээ, сунал, унал, байрлалын элементүүдийг талбай хэмжээнд ерөнхий зүй тогтлын төсөөллийг урьдчилан үнэлэх асуудал юм.
- Тоон тайлалтыг хийхдээ аналитик томъёо, янз бүрийн график, палеток, номограмм, онолын муруй зэрэг олон загварчлалыг хэрэглэдэг.
Ашигт Малтмалын Эрэл Хайгуулын Геофизик
Ашигт малтмалын эрэл нь геологи хайгуулын цогцолбор судалгааны ажлын нэгэн хэсэг бөгөөд ашигт малтмалыг илрүүлж, хэтийн төлөвийн үнэлгээ өгөхөд чиглэсэн энэхүү судалгаа нь геологийн зураглал, ашигт малтмалын хайгуулын ажлаас судалгааны объект, эрлийн прогноз дэвшүүлэх хандлага, эрлийн судалгааны арга, аргачлалаараа ялгагдах өвөрмөц онцлогтой юм.
Аливаа төрлийн ашигт малтмал нь янз бүрийн геологийн үйл ажиллагааны үр дүнд үүсэн бүрэлдэхдээ гол төлөв газрын хэвлийн гүнд бий болдог бөгөөд энэ нь геологийн хөгжлийн дараагийн үед тектоникийн хөдөлгөөнөөр өргөгдөж, элэгдэл эвдрэлд автан газрын гадаргад ил гарах тохиолдолд байхад ийм үйлчлэлд автахгүйгээр гүндээ үлдэх нь бас цөөнгүй байдаг.
Геофизикийн Хайгуулиар Шийдвэрлэж болохуйц Геологийн Томоохон Асуудлууд:
Геофизикийн хайгуулыг бүх төрлийн хүдрийн ашигт малтмал төдийгүй полиметаллын, сульфидын, зэс-никелийн марганцын хүдрийн, боксит, алтны үндсэн болон шороон ордууд, цагаан алт, гянтболд гэх мэт, мөн кимберлитийн хоолой, алмаазын орд газар, хүрэн болон чулуун нүүрсний ордын судалгаанд өргөнөөр хэрэглэдэг.
Геофизикийн хайгуулын үр дүнгээр ашигт малтмал бүрэлдэх нөхцөл бүхий өөрчлөлтийг, хувирлын бүсийг, шилжилт болон томоохон хагарлуудыг, мөн хүдэр агуулагч хянагч бүсүүдийг судлах бөгөөд хүндийн хүчний орны судалгаа, соронзон хайгуул болон сейсмохайгуулын аргуудтай хослуулан инженер-геологийн дараахь томоохон асуудлуудыг шийдвэрлэх бүрэн бололцоотой юм.
Энэхүү боловсруулалтаар 2DPD/DCIP болон DCIP – ийн хувиргалтын 3 хэмжээсийн загварчлалыг ашиглан хайгуулын талбайд хийгдсэн Pole dipole – ийн хэмжилтээр олж тогтоосон үр дүнг хэлэлцэж тэдгээрийн хувьд ерөнхий дүгнэлт хийсэн.
Хэмжилтийн Pole dipole – ийн арга аргачлал нь газрын гүн рүү 0.75км – ээс илүү гүнд цахилгаан гүйдэлд үзүүлэх эсэргүүцлийн нарийн хэмжилтийг гүйцэтгэж 500-750м хүрээний гүнд туйлшрал /буюу эрдэсжилт/ байгаа эсэхийг тодорхой тогтоох боломжийг хангадаг 3 тооны өөр хоорондоо хамааралгүй тусгай багц мэдээллийг бүрдүүлэх боломжийг олгодог байна.
Уг хэмжилтийн ажлын хүрээнд 2,9км – ийн дагуу өөр хоорондоо 200-1200м – ийн зайтай байрлах 3 тооны шугамаар нийт 8,6 шугаман км – ээр PD болон DCIP хэмжилтийн ажлыг явуулсан болно.
Газар доорх ус бүрэлдэхэд чулуулгийн ус нэвтрүүлэх ба шингээх чанар ихээхэн ач холбогдолтой юм. Газар доорх усыг байрлалаар нь тохош ус буюу ус агуулагч үеийн дотор тохиолдох ус үл нэвтрүүлэгч бага хэмжээний үеийн дээр оршиж байгаа линз хэлбэрийн ус, хөрсний ус буюу ус агуулагч үеийн дотор чөлөөтэй урсан хөдөлж байгаа ус, үе хоорондын даралттай ус (артезийн ус) буюу хотгор байрлалтай ус үл нэвтрүүлэгч 2 үеийн завсар орших ус агуулагч чулуулгийн дотор орших ус гэж ангилдаг.
Шлюмбержийн арга аргачлал ба төхөөрөмжийн хувьд: r₁=r₄=L-I, r₂=r₃=L+I Цэгэн үүсгүүрийн потенциалын томьёо нь дээд үеийн эсэргүүцэл, электродын хэмжээ, орчны заагийн байршлын гүн ба хоёр орчны хоорондох эсэргүүцлийн харьцааг холбож өгнө. Энэ илэрхийллийг дөрвөн элекродтой төхөөрөмжөөр хэмжсэн төлөөлөх эсэргүүцлийн хэлбэрт оруулахын тулд гүйдлийн С₁ ба С₂ электродуудын үүсгэсэн потенциалыг P₁ ба P₂ цэг дээр илэрхийлээд тэдгээрийн хоорондох потенциалын ялгаврыг тооцоолох шаардлагатай болно.
Төлөөлөх эсэргүүцлийн ойролцоо утгыг олох томьёо:
ОКМ Геосэкэр Мини Детектор нь Герман улсад үйлдвэрлэгдсэн, Шлюмбержийн арга аргачлал дээр суурилсан, геоэлектрик хэмжилтийн процедурыг ашиглан, газрын 100 метр хүртэлх гүнд хөрсний болон чулуулгуудын (тунамал хурдас) үе давхарга, давхарга дахь цэвэр болон ундны ус, ус чийг агуулсан элс, хайрга, цэвдэг, нүх, агуу зэргийг тогтоох боломжтой орчин үеийн геофизикийн геоцахилгаан эсэргүүцлийг хэмжигч багаж тоног төхөөрөмж юм.
Хамрах Хүрээ ба Ашиглалт
Газар тариалан, хүнс хөдөө аж ахуй
Байгаль орчин ба иргэний инженерчлэл
Барилга, зам гүүр, дэд бүтэц, бүтээн байгуулалт
Геологи, уул уурхай